De megapixelrace op beeldschermen van mobieltjes is volstrekt onzinnig

Wat is er aan de hand? Het plaatje voor high-end smartphones anno 2014 wordt steeds scherper. Letterlijk. Diverse smartphonefabrikanten hebben voor 2014 hun plannen inmiddels bekendgemaakt, en betrouwbare websites wijzen op geruchten die hoogstwaarschijnlijk gewoon keiharde waarheid zijn. De rode draad: veel toptoestellen krijgen dit jaar een resolutie van 2560 x 1440. Denk aan de Samsung Galaxy S5, denk aan de Sony Xperia Z2.

In de lijn der verwachting zou je denken. Veel laptops zijn al overgestapt op deze resolutie. De HP Spectre 13 en Lenovo Yoga 2 Pro bijvoorbeeld. De Macbook Pro heeft al een tijdje een dergelijke resolutie. Tv's krijgen dit jaar ook een veel hogere resolutie van full-hd: ultra hd tovert vier keer meer beeldpunten op het beeldbuis. Concreet resultaat bij al die genoemde voorbeelden: veel scherpere beelden.

Leve de vooruitgang.

Verschil: het formaat

Toch is er een belangrijk verschil: de genoemde laptops proppen hun pixels op een beeldscherm van ten minste 13 inch doorsnee, om over het formaat van een televisie nog maar te zwijgen. Op een dergelijk formaat heeft het wel degelijk zin om meer pixels te zetten, afbeeldingen en voornamelijk fonts zien er behoorlijk scherper uit. Oké, het is nog even wachten op content in dergelijke resoluties, maar nut heeft het alvast. Want op enigszins normale werkafstand zijn individuele beeldpunten niet meer te onderscheiden en levert het een gestoken scherp beeld.

Terug naar de smartphone. Veel toestellen hebben een beeldscherm ergens tussen de 4, en het uiterste geval 6 inch. De huidige generatie toppers hebben full-hd-beeldschermen, oftewel 1920 x 1080 beeldpunten. Op dergelijke formaatjes was het al de vraag of het niet 'overkill' zou zijn. Immers, de 5 (en 5S), toch niet de minste smartphone, deed het al met veel minder (1136 x 640) en ook dat beeld was best scherp.

Retina

Apple verzon enkele jaren geleden de hippe marketingterm 'Retina'. Het kwam er op neer dat beeldschermen met dat label zo scherp waren dat je met het blote oog geen pixels kon onderscheiden. Daarvoor is een ppi-waarde (pixels per inch) van 300 vaak genoeg. Huidige smartphones hebben een pixelwaarde van meer dan 400, vandaar dat je je al kunt afvragen of full-hd wel nodig is op een smartphone. Maar de nu aangekondigde modellen gaan daar fors overheen en zetten ppi-waarden van boven de 500 neer. Nogmaals: alles boven de 300 is vrijwel niet meer waarneembaar vanaf een normale werkafstand.

Over de menselijke grens

Waarom dan toch over de menselijke grens heen? Waarschijnlijk is het een ouderwetse specificatierace, eentje die we eerder zagen in bijvoorbeeld compactcameraland. Marketingredenen dus, gewoon dom laten zien dat je hogere cijfertjes kan presenteren dan je concurrent. De ironische analogie is dat ook bij compactcamera's deze 'overkill' vaak alleen maar een averechts effect had: de grote hoeveelheid pixels op de mini-sensortjes zorgden voor veel ruis. Meer pixels in een smartphone lijkt ook alleen maar nadelen te hebben. Het kost ontegenzeggelijk meer rekenkracht om de pixels aan te sturen, om over accuduur maar te zwijgen. Ondertussen verdwijnt de winst aan pixels als sneeuw voor de zon in het menselijk onvermogen.

Technologische vooruitgang is mooi en absoluut nastrevenswaardig. Maar dit geval lijkt het onzinnig, gericht op marketing en doet het waarschijnlijk meer kwaad dan goed. Fabrikanten zouden zich in plaats van de beeldschermpjes eens moeten richten op innovatie waar je in de praktijk echt wat aan hebt. Dat blijft in die hoek namelijk al een tijdje uit.

Volg Raymond Luijbregts via Twitter