Gastexpert: Nieuwe telecomwet is zachte heelmeester

De meeste bedrijven weten niet meer wanneer een contract is afgesloten bij KPN. Of tot wanneer het contract loopt. De database die andere providers raadplegen bij overstapprocedures, geeft hier ook geen melding van. En dus kon het tot voor kort zomaar gebeuren dat zakelijke klanten die overstapten, een gepeperde rekening van KPN kregen voor de resterende maanden van hun contract. Vroeg je als gedupeerde ondernemer KPN om opheldering, dan werd je doorverbonden naar de salesafdeling om de overstap ongedaan te maken. Er werd gezegd: als u terugkeert, dan crediteren wij de slotnota. Zo heeft KPN heel veel klanten weten te behouden die anders allang weg waren geweest. De nieuwe wet verplicht KPN om vanaf nu de contractdatum in de database te vermelden en zorgt er bovendien voor dat er niet meer stilzwijgend kan worden verlengd.

Monopolie

Laat ik het beestje bij de naam noemen, er kan nooit sprake zijn van een eerlijke markt, zolang KPN (als ‘monopolist’ van de infrastructuur/kopernetwerk en ‘oligopolist’ op de zakelijke markt) bij het overstappen naar een andere provider het technische beheer voert van de overstap én de overstap in de eigen portemonnee voelt. De wetswijziging moet ervoor gaan zorgen dat obstakels bij het zakelijk overstappen naar een andere telecomprovider, uit de weg worden geruimd. Zo kunnen bijvoorbeeld zakelijke klanten per 1 oktober na afloop van hun overeengekomen contractperiode per maand kosteloos opzeggen. Dat betekent dat het probleem van de slotnota met de wetswijziging tot het verleden behoort, maar wie zegt dat KPN als netbeheerder niet op allerlei andere manieren gaat dwarsliggen? Ook de bekendheid van KPN speelt hier een rol, uit onderzoek van ACM blijkt dat meer dan 80 procent van de ondernemers geen alternatief weet te noemen voor zakelijk vast bellen bij de KPN, en heeft KPN dus ook in dit segment een markt aandeel van boven de 85 procent.

Machtsstrijd

Je zou denken dat er een eerlijkere ‘machtsstrijd’ ontstaat met een tweede grote partij op de markt voor zakelijke telefonie en internet. Denk aan de fusie tussen Ziggo en Vodafone. Toch is 50 procent van de zakelijke adressen niet beschikbaar voor Ziggo Zakelijk. Daarvoor is een dure graafmachine nodig met technische mensen om de aansluitingen goed op orde te krijgen; een investering die nooit loont en dus ook nooit gedaan wordt. Nog steeds is KPN de enige partij waarvan iedereen afhankelijk is qua technisch beheer, terwijl zij ook concurreert met de partijen die afhankelijk van haar zijn. Dit is geen level playing field. Bij de privatisering van de toenmalige PTT is er bewust niet gekozen door de politiek om Netwerk en Klanten te scheiden, zoals dat bij Prorail en NS en bij Liander en Nuon of Nem wel het geval is. Met veel overstap-problematiek tot gevolg, die altijd leidt tot terugkeer van de klant op het “bekende nest”.

Zelf zien we dat overstappen volgens de cijfers bij 95 procent van de overstapklanten zonder probleem en in 1 keer goed zou moeten gaan. In de praktijk blijkt dat als de concurrentie een campagne voert, dat ineens nog maar 50 procent is. Dat is vreemd. Hoe moeilijk kan het zijn? Zo ingewikkeld is het niet om een koperaansluiting over te zetten naar een andere provider. Op deze manier zijn we als concurrenten van KPN heel veel geld en tijd kwijt om zakelijke overstappers goed te begeleiden. Waarmee er feitelijk geen sprake is van eerlijke marktwerking. Dat is iets wat je op de energiemarkt niet ziet. Dat komt omdat er op de energiemarkt geen sprake was van een monopolie- positie toen er werd geprivatiseerd. KPN wordt nog altijd aangemerkt als Aanmerkelijke Markt Macht (AMM) door de wet. We mogen KPN geen monopolist noemen, maar het scheelt niet veel.

Nullen en enen

Het liefst zou ik dan ook zien dat KPN het waterleidingbedrijf van de nullen en enen wordt, en dat de klanten van KPN - bijvoorbeeld door een beursintroductie van Telfort (ook één van de meer dan 30 KPN merken naast XS4all, Yes en vele anderen) apart komen te staan van het netwerkbedrijf. Op deze manier kan KPN zich toespitsen op kwalitatieve dienstontwikkeling als bijvoorbeeld de uitrol van IOT, Glasvezel en 5G, en kan KPN Wholesale er optimaal voor zorgen dat iedere andere telecomaanbieder de optimale mix van diensten uit het KPN -palet kan inzetten voor de juiste snelle internet en telefonie verbinding voor de klant. Zodat er geen sprake meer is van belangenverstrengeling waarbij KPN zowel netwerkbeheerder als concurrent is, en de markt écht eerlijk en transparant wordt.

In de telecomwereld is geen sprake van contractvrijheid, zoals we die wel kennen in andere sectoren. Nu niet, en per 1 oktober ook niet. We hebben de telecomwet alleen maar nodig om KPN aan regels te binden, omdat het nog altijd een zekere geprivilegieerde positie bekleedt als het op vaste, zakelijke telefonie aankomt. En dat is vreemd, aangezien KPN wettelijk al meer dan twintig jaar geleden zijn monopolie op vaste telefonie verloor. Waar ik voor pleit is om de positie van KPN duidelijk te krijgen en de kansen op de markt gelijk te trekken, zodat we vervolgens de telecomwet af kunnen schaffen en de telecomsector aan dezelfde regels kunnen binden als alle andere sectoren. KPN mag wat mij betreft best de onafhankelijke netbeheerder zijn, zolang ze maar niet meeconcurreren.

Lange weg

Ook al moet er nog veel gebeuren voor de markt echt eerlijk en transparant is, de nieuwe wet is wel degelijk een enorme doorbraak in de markt voor zakelijke afnemers van telefonie. Het is fijn dat de zakelijke telecomgebruiker meer keuzevrijheid en transparantie krijgt. Er bestonden aanzienlijke obstakels bij het overstappen naar een andere provider, die met deze wetswijziging tot het verleden behoren. Ik verwacht dat de zakelijke telecommarkt flink in beweging gaat komen na 1 oktober, maar laten we alsjeblieft niet op onze lauweren gaan rusten, want we zijn nog lang niet waar we moeten zijn.