Analyse: Android, de nieuwe smartphonestandaard?

De extreme groei van Android leidt nog niet tot een totale overheersing van de markt, want Android is heel jong en de echt extreem snelle opmars begon pas enkele maanden geleden.

Maar het is tekenend dat de verkoop van hardware draaiend onder Symbian (Nokia), Blackberry (RIM) en zelfs iPhone (Apple) nu minder snel groeit dan de markt als geheel.

Android is Windows Mobile nu al ruim voorbij, laat sinds kort ook iPhone zijn achterlichten zien en zit Blackberry op de hielen.

Open of dicht

Vergeleken met iPhone is Android méér van alles. Meer leveranciers van hardware, die samen meer modellen per jaar uitbrengen. Binnenkort ook meer apps, in meer concurrenten van de App Store.

Er zijn andere verschillen van betekenis: Android is sterker in spraakherkenning, makkelijk te synchroniseren met een Google account, biedt Google Maps-navigatie en drukt de kosten. Zulke voordelen doen ertoe, maar iPhone heeft ook sterke punten.

Wat de doorslag geeft is vrijwel zeker het hogere vernieuwingstempo en de grotere, vrijere keus in Android-smartphones en -apps. Zoals altijd kiest Apple met een dichtgetimmerd en daardoor beperkt concept voor een minder grote maar heel winstgevende markt. Android mikt op de rest en wil het spoor van de pc volgen, niet dat van de Mac.

Hoe groot?

Marktanalist Gartner verwacht dat de smartphone het binnen twee jaar gaat winnen van de pc, doordat gebruikers anders willen omgaan met internet. In 2013 zullen er 1,8 miljard mobieltjes met browsers in gebruik zijn, schat Gartner, iets meer dan het totaal aantal pc's in actieve dienst.

Wie commercieel profijt wil hebben van het web zal daar rekening mee moeten houden. Mobiele gebruikers hebben niet alleen een kleiner scherm. Ze klikken minder vaak op een pagina, en context heeft meer betekenis. Waar ze zijn en wat ze doen is belangrijker voor ze dan voor iemand die internet uitsluitend vanachter een bureau gebruikt.

Worden Android en de smartphone een dominante tandem, zoals Windows en de pc? Er zijn wat haken en ogen. Voor de fabrikant van een smartphone heeft Android als voordeel dat hij er in alle vrijheid aan kan sleutelen. Het systeem laat zich passend maken voor zeer uiteenlopende hardware.

Ook wat de omgang met de gebruiker betreft is er gelegenheid voor innovatie op eigen houtje. De naam 'Android' en toegang tot de Android Market zijn beperkt tot smartphones die sporen met de Android SDK en CDD (software development kit en Compatibility Definition Document). Maar die standaard verandert zelf in flitsend tempo, zodat zelfs heel recente Androidversies al rijp voor de prullenbak zijn.

Makers van hardware en apps hebben daar moeite mee. En gebruikers zijn onaangenaam verrast als hun splinternieuwe smartphone zes maanden later al zodanig verouderd is, dat de hardware moeite heeft met de nieuwe Android - als er al een goed functionerende upgrade verschijnt voor hun 'oudje'.

Haas en schildpad

Android is open source, gebaseerd op de Linuxkernel en primair ontwikkeld door Google. Fabrikanten van smartphones verzorgen per model hun eigen implementaties op maat. Telefoonbedrijven stoppen er op hun beurt iets bij, specifiek voor het eigen netwerk. Voorafgaand aan een introductie worden de oneffenheden in zo'n combinatie met zorg gladgestreken. De afwerking van een upgrade krijgt vaak (te) veel tijd en soms misschien wat minder aandacht, leert intussen de ervaring.

Andy Rubin, oprichter van Android, nu Google's chef mobiele projecten, heeft beloofd dat het tempo gaat zakken: "De cyclus wordt al wat langer. We zitten nu op circa twee versies per jaar en straks als dingen tot rust komen zal het waarschijnlijk uitdraaien op een jaarlijkse vernieuwing."

Ook dan blijft Android een haas tussen de schildpadden, doordat meerdere fabrikanten er elk hun eigen innovatie op baseren. Al die concurrentie binnen Android versnelt de ontwikkeling naar wens van de gebruikers, zodat het systeem als geheel een toenemend marktaandeel blijft scoren, hoopt Google.

Maar het kan ook los zand worden. Binnen de wereld van een normale Linux-distributie zorgt de maker - zoals Debian of Ubuntu - gewoonlijk voor allerlei 'packages', een ruime keus aan bestaande software die binair aansluit op nieuwe versies van de distro. Google zegt wat mag en verboden is, maar al het werk wordt overgelaten aan andere partijen in het Android 'ecosysteem'.  Zoals de makers van apps en hardware. Het is de vraag of de wereld van Android zo niet onbetrouwbaar of zelfs onveilig wordt.

Paradijs voor krakers?

Malware zal een Android-smartphone waarschijnlijk treffen in de vorm van een app. Ook hier laat Google het werk aan anderen over, in dit geval aan de gebruikers zelf; de Android Market is in essentie onbewaakt. Elke app moet precies aangeven welke toegang hij nodig heeft tot de faciliteiten van de smartphone, en de gebruiker moet als onderdeel van het installatieproces expliciet toestemming geven.

Android klinkt daarmee veiliger dan iPhone, waar elke app zijn gang kan gaan zonder dat de gebruiker het weet. Maar lang niet elke gebruiker leest de kleine lettertjes. En al zou je dat doen, de gevraagde toestemming kan best legitiem lijken.

Apps kunnen toestemming vragen en krijgen om precies te weten waar je bent (GPS), voor gebruik van de camera, voor het opnemen van geluid via de microfoon, voor toegang tot internet, voor het zelfstandig bewerken en opslaan van binnenkomende sms-berichten, voor toegang tot je adresboek, voor het rechtstreeks bellen van willekeurige nummers, voor het zelf schrijven en verzenden van sms-berichten en nog zo het een en ander.

Is het verstandig om een app toegang te geven tot je GPS-locatie en sms schrijven/verzenden, ook al lijkt het onderdeel van een legitiem sociaal netwerk? Misschien na zorgvuldige verificatie.

Een gegeven paard

Een handzame smartphone laat zich makkelijk stelen. Dat is het meest voor de hand liggende risico. Gebruik van het schermslot en zoiets als Mobile Defense bieden enige bescherming. Maar het spiegelbeeld verdient ook aandacht: de smartphone die ongemerkt iets cadeau krijgt. Of misschien geeft iemand je spontaan een nieuwe. Er is iets voor te zeggen om gegeven paarden als het even kan in de bek te kijken. Voor onzichtbaar te installeren applicaties zoals aangeboden door onder andere www.mobistealth.com en www.mobilespytool.com zijn immers heel duistere toepassingen denkbaar.

De smartphone wordt onvermijdelijk deel van ons leven. Laat je niet verrassen door de vele mogelijkheden.