Digital wellbeing: zo verminder je digitale werkdruk

De overload van de moderne werkplek

De digitale werkplek van vandaag is een aaneenschakeling van notificaties, apps en online vergaderingen. Uit onderzoek van Statista blijkt dat kenniswerkers gemiddeld tussen de 8 en 15 tools per dag gebruiken om hun werk gedaan te krijgen. Denk aan Microsoft Teams, Slack, Zoom, Trello, Notion, Outlook en tientallen specialistische platforms.

Dat lijkt efficiënt, maar in de praktijk werkt het vaak averechts. Medewerkers schakelen voortdurend tussen vensters, raken het overzicht kwijt en verliezen diepere concentratie. De mentale belasting loopt op, zeker in een hybride setting waarin privé en werk continu door elkaar heen lopen.

Klassieke time management-technieken schieten tekort in deze context. Het bijhouden van to-do-lijstjes of het blokkeren van vergadertijd is niet genoeg als de stroom van prikkels aanhoudt. Wat nodig is, is een fundamentele herwaardering van hoe we omgaan met technologie: digital wellbeing.

Wat is digital wellbeing?

Digital wellbeing draait om bewust, gezond en doelgericht omgaan met technologie. Niet door minder tech te gebruiken – maar door beter afgestemde workflows, focusmomenten en duidelijke kaders.

In tegenstelling tot een digitale detox, waarbij je tijdelijk ‘offline’ gaat, is digital wellbeing gericht op duurzaam gedrag binnen een digitale omgeving.

Voor bedrijven is dit van strategisch belang:

• Het voorkomt mentale overbelasting en burn-outklachten
• Het verhoogt de productiviteit en werktevredenheid
• Het helpt medewerkers om effectief te blijven in een digitale context die steeds complexer wordt

Net zoals security awareness of AI-vaardigheden, zou digital wellbeing onderdeel moeten zijn van het standaard trainingsaanbod.

Digitale balans als leerdoel

Steeds meer organisaties erkennen digital wellbeing als leerdoel. Concreet betekent dit het aanbieden van trainingen en programma’s die medewerkers helpen om gezonder, gefocuster en slimmer te werken. Voorbeelden:

• Time management in een digitale werkomgeving

Niet gericht op taken plannen, maar op energie en focus inplannen.

• Notificatiebeheer & workflow-design

Hoe stel je apps zo in dat je geen ruis ervaart, maar relevante signalen ontvangt?

• Mindfulness & tech

Technieken zoals ademhalingsoefeningen en pauze-interventies via wearables of apps.

• Slim gebruik van AI-tools

Denk aan het inzetten van assistenten als Microsoft Copilot of Grammarly om repetitieve taken te automatiseren en cognitieve belasting te verminderen.

Deze trainingen zijn niet alleen gericht op welzijn, maar ook op prestatieoptimalisatie in een digitale werkomgeving.

Praktische tips & quick wins

Digital wellbeing hoeft niet complex te zijn. Kleine interventies maken al een groot verschil. Een aantal praktische quick wins:

• Werk met focusblokken

Gebruik de Pomodoro-techniek of deep work-sessies zonder notificaties of afleiding.

• Stel digitale hygiëne in

Schakel overbodige meldingen uit, beperk het aantal apps dat openstaat, en stel ‘regels’ in voor je inbox en teamchats.

• Voer een vergaderbeleid in

Denk aan afspraken over camera-aan, duur van meetings, of focusuren waarin geen calls worden ingepland.

• Gebruik dashboards of analytics

Platforms als Viva Insights (Microsoft 365) bieden inzicht in digitale belasting: hoeveel uur in meetings, hoeveel context-switches, etc. Gebruik die data om werkpatronen bespreekbaar te maken.

HR en IT: een gedeelde verantwoordelijkheid

Een succesvolle aanpak van digital wellbeing vereist samenwerking tussen HR en IT. Beide hebben een cruciale rol:

• HR zorgt voor het beleidsmatige en gedragsmatige kader. Denk aan het opnemen van digital wellbeing in onboarding, persoonlijke ontwikkeltrajecten en vitaliteitsprogramma’s. HR faciliteert trainingen, communicatie en cultuurverandering.
• IT ondersteunt met de juiste infrastructuur. Door tools te consolideren, single sign-on te faciliteren, en gebruiksdata inzichtelijk te maken, kan IT overprikkeling helpen voorkomen.

Samen zorgen zij voor de balans tussen techniek en mens. Want zonder IT-kaders vervalt elke training weer in overbelasting – en zonder HR-beleid mist technologie de menselijke maat.

De toekomst: digital wellbeing als standaardvaardigheid

Digital wellbeing staat waar security awareness tien jaar geleden stond: als een nice-to-have, terwijl het eigenlijk een need-to-have is. De verwachting is dat trainingen op dit vlak binnen enkele jaren net zo standaard zijn als phishing-simulaties of AI-introductiecursussen.

AI zal daarbij een versterkende rol spelen:

• Tools die signaleren wanneer gebruikers overbelast zijn
• Automatisch gegenereerde suggesties voor rustmomenten of taakherverdeling
• Gepersonaliseerde dashboards die helpen reflecteren op digitaal gedrag

En minstens zo belangrijk: een cultuuromslag waarin ‘altijd beschikbaar zijn’ niet meer wordt gezien als bewijs van toewijding, maar als een risico voor duurzame inzetbaarheid.

Conclusie: digital wellbeing is digitale strategie

De toekomst van werk is digitaal – maar ook menselijk. Bedrijven die investeren in digital wellbeing helpen hun medewerkers niet alleen gezonder werken, maar presteren ook beter.

Het is geen luxe, maar een strategische noodzaak. Begin klein: met training, afspraken, en inzicht. Maak het onderdeel van je bredere digitale strategie.

Want alleen in een gezonde werkplekcultuur kan technologie écht zijn belofte waarmaken.