ANALYSE: Cashen of crashen? Zeepbel 2.0

Een artikel in de Volkskrant van 23 november had mijn bijzondere interesse. Onder de kop 'Goudkoorts op internet laait weer op' zet een uitgebreid artikel in deze ochtendkrant enkele extreme groeicijfers op een rij.

Facebook
Zo was er dit najaar een felle strijd rond profielensite Facebook.com, zeg maar de Amerikaanse versie van Hyves. Microsoft kocht onlangs voor 240 miljoen dollar een exclusief belang van 1,6 procent in deze website met 50 miljoen leden. Daarmee komt de totale (fictieve) waarde van Facebook op 15 miljard dollar. Dat is vijfhonderd keer de jaarwinst; 30 miljoen op een omzet van 150 miljoen dollar per jaar.

En dan de videouitwisseldienst YouTube. Nog maar een paar jaar geleden ontwikkeld door een stel vrienden. De website groeide maar door dankzij duizenden gebruikers die zelf filmpjes uploaden, geheel conform de web 2.0-gedachte ('de internetgebruiker is aan zet')die ondertussen ook was bedacht. YouTube werd eind 2006 gekocht door Google, voor 1,65 miljard dollar. Er liggen inmiddels honderden klachten bij Google over schendingen van auteursrechten, dus het zoekbedrijf heeft niet direct plezier van zijn aankoop.

Toch Google heeft weinig te klagen want diens beursaandeel 'spuit' maar door. Een enkel Google-belang doet nu meer dan 600 dollar. Ruim meer dan tien keer de introductiekoers (die door sommige analisten als veel te optimistisch werd ingeschat!).

Nederlands succesverhaal
Hyves.nl is het Nederlandse succesverhaal. Op WINMAGpro.nl typ ik juist de headline dat op 6 december het vijfmiljoenste nieuwe lid zal worden ingeschreven. En dat is bijzonder knap, want eind 2004 ging deze profielensite pas live. Honderdduizenden gebruikers loggen inmiddels dagelijks in waardoor de website begin dit jaar bijna krakend tot stilstand kwam. Gelukkig waren er net op tijd geldschieters waardoor Hyves in totaal duizend (!) servers bij kon plaatsen. Het gaat hier om dus een miljoeneninvestering, terwijl de website nauwelijks aan bannering doet; veel inkomsten zijn er nog niet. Maar die investeerders rekenen anders: als je de beurswaarde van het vergelijkbare Facebook zou omrekenen naar die van Hyves, kom je voor die laatste op een waarde van ruim 1 miljard euro.

Bubble?
De teneur van al deze berichten is dat het lijkt alsof we weer midden in de 'bubble' zitten van 1999. Een zeepbel van opgeklopte verwachtingen, gebakken lucht en ronduit misleiding (denk aan World Online). Die zeepbel moest wel knappen en dat gebeurde dan ook. Maar lijkt de situatie van toen op die van nu? Gaat er weer een zeepbel knappen? Ik denk het niet. Ik denk dat de groeicijfers die de meeste internetbedrijven te zien geven op een reel fundament zijn gebaseerd.

Anders dan eind jaren negentig loggen we niet meer in via een pruttelende modem. Tien miljoen Nederlanders hebben een breedbandaansluiting, zetten hun laptop in de huiskamer, en klikken zich suf van de ene naar de ander webdienst. Al die gebruikers doen rele aankopen of verkopen zelf hun hele hebben en houwen via websites als Marktplaats.nl.

Jongeren lezen geen kranten, ze lezen steeds minder magazines (helaas) en kijken zelfs nauwelijks nog televisie, ze zitten uren op internet. Ze chatten en ze 'hyven'. Adverteerders aarzelen nog altijd, maar worden wel steeds actiever op internet. Hyves had dit voorjaar zijn eerste virale marketingcampagne: de leden konden elkaar een lollig filmquizje van T-Mobile doorsturen. Honderdduizenden gebruikers deden mee en vulden braaf hun gegevens in. Het telefoonbedrijf bestudeert nog steeds wat ze met die schat aan informatie aanmoeten.

Gratis
Ondertussen tik ik dit stukje in Microsoft Word, maar hoe lang nog? De gratis webapplicaties Docs and Spreadsheets van Google laten je direct in de browser gegevens invoeren en met collega's delen. Onze uitgever gaat nu echt niet meer duizenden euro's betalen voor een server met dure teamsoftware.

De jongste generatie, maar ook zakelijke computergebruikers die hun kansen grijpen, kiezen massaal voor het internet als 'the place to be'. Als platform voor vermaak, als plek om elkaar te ontmoeten (denk aan interdating) of als plek om zaken te doen. Succesvolle internetbedrijven zijn de motor achter deze ontwikkeling. Ze zijn dienstverlener, communicatiekanaal en marketinginstrument ineen en hebben miljoenen trouwe gebruikers. Het is moeilijk dat in een concrete waarde uit te drukken, maar lager dan de huidige beurskoersen zal het zeker niet zijn.