Minder schermtijd: tips voor werk en privé
We brengen tegenwoordig meer tijd achter schermen door dan ooit. Werk, communicatie en ontspanning bevindt zich steeds vaker op een beeldscherm, wat een hoop extra schermuren betekent. Dat leidt niet alleen tot fysieke klachten zoals vermoeide ogen en nekpijn, maar ook tot concentratieverlies en mentale vermoeidheid. Maar verminderen gaat op werk ten koste van de productiviteit, toch? Integendeel: slim gebruik van technologie kan juist helpen om gezonder en efficiënter te werken.
Foto: Designed by vectorjuice / Freepik
Onderzoek uit 2021 laat zien dat kantoormedewerkers gemiddeld 4,4 uur per dag naar een beeldscherm kijken voor hun werk. Dat gemiddelde is over alle sectoren - in de ICT zit 90,4% minstens 6 uur achter een scherm, en 59% zelfs meer dan 8 uur. En dat was al vier jaar geleden. Voeg daar de avonden vol streamingdiensten en scrollgedrag aan toe, en de digitale belasting kan oplopen tot meer dan elf uur per etmaal. Dit heeft gevolgen voor focus, slaapkwaliteit, aan je lichaam en voor algehele gezondheid. Voor organisaties betekent dit bovendien een daling in productiviteit en een groter risico op burn-outklachten.
Het verminderen van schermtijd is dus zowel op werk als privé een must. Hoe doe je dat nou, zonder in te leveren op productiviteit?
Schermtijd op werk verminderen
Technologie kan een bondgenoot zijn in het reduceren van schermtijd. Enkele praktische oplossingen:
1. Focus-software en time trackers
Tools als RescueTime of Clockify helpen inzicht geven in hoeveel tijd naar specifieke applicaties gaat. Zo wordt duidelijk waar verbeteringen mogelijk zijn.
2. Pauzesoftware en reminders
Programma’s als Stretchly of EyeLeo herinneren gebruikers eraan om regelmatig korte pauzes te nemen en het scherm te verlaten. Een bekende manier om dit vast te houden is de 20-20-20-regel: zet een reminder voor elke 20 minuten, kijk dan 20 seconden naar een punt 20 meter in de verte.
3. Hybride werkvormen
Niet elk overleg hoeft digitaal. Staand vergaderen of korte papieren notities verminderen schermuren en stimuleren interactie.
4. Slim notificatiebeheer
Door e-mail- en chatmeldingen te groeperen of bepaalde uren uit te schakelen, voorkom je constante onderbrekingen en onnodige schermtijd.
Balans buiten werktijd
Ook na de werkdag loert schermvermoeidheid. Enkele strategieën om privé de balans terug te brengen:
1. Schermvrije zones en tijden
Stel vaste plekken in huis in waar digitale apparaten niet welkom zijn, zoals de slaapkamer of eettafel. Of stel voor jezelf een 'avondklok' in, zodat je niet vlak voor bedtijd nog op je scherm kijkt. 84% van jongvolwassen schijnt voor het slapen nog gebruik te maken van een scherm, terwijl dit zorgt voor een flinke vermindering in slaapkwaliteit.
2. Digitale detox apps
Toepassingen zoals Freedom, Forest of Focus Keeper blokkeren afleidende apps en stimuleren bewust schermgebruik.
3. Analoge alternatieven
Kies voor een papieren boek in plaats van een e-reader of de krant op papier in plaats van de smartphone.
4. Instellingen voor digitale welzijn
Zowel iOS als Android bieden functies om schermtijd te monitoren en te beperken via dagelijkse limieten of focusmodi.
Bedrijfsmatige aanpak: beleid en cultuur
Organisaties spelen een cruciale rol in het terugdringen van schermtijd. Enkele stappen:
1. Richtlijnen voor bereikbaarheid
Beperk het aantal digitale vergaderingen en stimuleer afspraken over ‘niet storen’-uren.
2. Gezonde werkcultuur
Managers kunnen het goede voorbeeld geven door offline werkmomenten te plannen en niet buiten werktijden door te mailen.
3. Integratie in platformen
Tools zoals Microsoft Viva of Slack bieden modules die medewerkers helpen met focusmanagement en welzijn.
Minder schermtijd met deze tips
Het codewoord bij het verminderen van schermtijd is efficiëntie. Door technologie slim in te zetten en duidelijke afspraken te maken, kunnen zowel werkgevers als werknemers de balans herstellen. Het resultaat: meer focus, hogere productiviteit en een gezondere werk-privéverhouding.