Onderzoek: AI-gebruik op de werkvloer zorgt voor meer werkgeluk én stress onder Nederlandse kenniswerkers

Het onderzoek werd uitgevoerd onder meer dan 3.7001 kenniswerkers2 in 11 landen, waaronder Nederland, en biedt unieke inzichten in hoe het toenemende gebruik van AI-tools invloed heeft op werktevredenheid, stressniveaus en algemeen geluk in het leven. 

Nederlandse AI-gebruikers gelukkiger op het werk

Uit het onderzoek blijkt dat frequent gebruik van AI samenhangt met een hogere werktevredenheid. Wereldwijd gezien zijn werknemers die dagelijks AI gebruiken 34 procent meer tevreden met hun baan dan werknemers die dat niet doen. In Nederland geven frequente AI-gebruikers hun werkgeluk gemiddeld een 7,2, tegenover een 6,6 bij minder frequente gebruikers. 

Uit het onderzoek onder Nederlandse kenniswerkers blijkt verder dat:

• Meer werkgeluk samenhangt met meer doorgroeimogelijkheden, zo geeft 58% van de frequente AI-gebruikers aan meer doorgroeimogelijkheden te zien, tegenover 43% van de onregelmatige gebruikers. 
• 34% van de frequente AI-gebruikers verwacht dat hun werktevredenheid in de toekomst toeneemt, terwijl dit onder onregelmatige gebruikers slechts 20% is. Wereldwijd ligt dit percentage nog hoger: van de frequente AI-gebruikers verwacht 60% dat het toeneemt in de toekomst, in vergelijking met slechts 26% onder onregelmatige gebruikers.  
• 71% van de frequente AI-gebruikers vindt dat AI hun werk leuker maakt (83% wereldwijd), tegenover slechts 25% van de onregelmatige gebruikers (35% wereldwijd). 

Meik Wiking, CEO van The Happiness Research Institute en auteur van The Little Book of Hygge, legt uit: “Het is makkelijk om AI alleen te bekijken vanuit een productiviteitsperspectief. Maar we moeten ook kijken naar de psychologische impact, hoe AI onze identiteit, motivatie en ons toekomstbeeld beïnvloedt. De toekomst van werk is niet alleen technologisch, maar ook emotioneel.” 

Paul Sephton, Global Head of Brand Communications bij Jabra, zegt: “We moeten begrijpen hoe technologie en welzijn samenkomen. Terwijl we producten ontwerpen, bouwen we aan een toekomst waarin mensen niet alleen samenwerken met andere mensen, maar ook met AI. Dat vraagt om oplossingen die niet alleen menselijke interactie ondersteunen, maar AI ook helpen om op een menselijkere en empathischer manier met mensen te communiceren.” 

AI vergroot werkgeluk, maar verhoogt de druk

Ondanks de positieve impact op werkgeluk, blijkt uit het onderzoek dat fanatieke AI-gebruikers gemiddeld 26,1% procent meer stress ervaren dan collega’s die AI minder vaak inzetten. In Nederland geven zij hun stressniveau een 6,4, tegenover een 5,1 onder onregelmatige gebruikers. Deze hogere stress lijkt voort te komen uit de druk om nieuwe tools te beheersen, de juiste prompts te formuleren en voortdurend mee te bewegen met snelle technologische veranderingen. Ook het beoordelen en corrigeren van AI-resultaten vraagt om extra mentale energie.  

Toch is stress niet per definitie negatief. Werknemers met een licht verhoogd stressniveau ervaren juist vaker meer doelgerichtheid, werkgeluk en tevredenheid. In zulke gevallen lijkt stress eerder een teken van betrokkenheid en uitdaging dan van overbelasting. 

AI-adoptie: kloof tussen hype en praktijk

AI biedt enorme kansen, mits goed geïmplementeerd. Ondanks de AI-hype gebruikt het merendeel van de werknemers het nog niet regelmatig. Sterker nog: in Nederland heeft zelfs twee op de vijf (42%) hoogopgeleide kenniswerkers nog nooit AI voor werkdoeleinden ingezet. Slechts 6,6 procent gebruikt AI dagelijks, zowel op het werk als privé. Ook wereldwijd gezien blijft het gebruik van AI achter met een percentage van slechts 13,6 procent. Opvallend is ook dat managers, zowel in Nederland als wereldwijd, de grootste groep AI-gebruikers blijken te zijn: met maar liefst 68 procent zijn zij de absolute koploper, wat aangeeft dat AI-gebruik zich nu vooral concentreert aan de top van organisaties. Dit onderstreept de noodzaak om AI-bekwaamheid en -ondersteuning breder in organisaties te verankeren. 

Hoe AI wordt geïmplementeerd, is bepalend voor het werkgeluk: bij goed voorbereide Nederlandse bedrijven ligt het werkgeluk op 7,8, tegenover 6,2 bij organisaties die hier nog niet klaar voor zijn. Toch geeft bijna twee op de vijf (39%) van de Nederlandse respondenten en de andere bevraagde landen aan dat hun werkgever nog geen maatregelen heeft genomen om met AI aan de slag te gaan.  

De uitkomsten van dit onderzoek vormen daarom een wake-upcall voor werkgevers: wat bedrijven nú doen, bepaalt hoe goed hun werknemers zich in de toekomst voelen. Volgens Jabra en The Happiness Research Institute kan AI een belangrijke rol spelen in het creëren van een werkomgeving die zowel productief als mensgericht is. Daarom is dit hét moment voor bedrijven om bij AI-integratie niet alleen te focussen op efficiëntie, maar ook op het welzijn van medewerkers.